Với đặc trưng khí hậu nhiệt đới, huyện Bảo Yên có nhiều lợi thế cho phát triển nông lâm nghiệp, được đánh giá là một trong những địa phương trọng điểm phát triển nông - lâm nghiệp của tỉnh. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, huyện Bảo Yên đã tập trung chỉ đạo thực hiện 5 nội dung đột phá. Đó là: Chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi; chuyển đổi đất trồng cây kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị, để phát triển sản xuất hàng hóa; đẩy mạnh phát triển các loại hình tổ chức, dịch vụ sản xuất gắn với chế biến, liên kết sản xuất; thực hiện giao đất, giao rừng, quy chủ rừng để phát triển kinh tế lâm nghiệp; đổi mới phương thức quản lý, chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp trong tình hình mới. Cùng với đó, từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, từ phát triển nông nghiệp theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, từ số lượng sang chất lượng. Tạo chuyển biến căn bản về quy mô, năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông, lâm nghiệp chủ lực.

Bảo Yên là một trong những địa phương có diện tích trồng quế lớn nhất tỉnh Lào Cai.

Hằng năm, huyện đều chủ động tổ chức lễ ra quân phát động Phong trào thi đua “Thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”; ban hành các kế hoạch, tổ chức hội thảo chuyên đề về quế và một số ngành hàng chủ lực của địa phương như chè, dâu tằm với sự tham gia của các đại biểu từ Trung ương đến địa phương, các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Ngoài ra, huyện tổ chức các hội thi nhằm tuyên truyền và nâng cao nhận thức của cán bộ và Nhân dân trên địa bàn về phát triển các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa, sản phẩm chủ lực. Tiêu biểu như Cuộc thi Quế và người Bảo Yên; Lễ hội Quế Bảo Yên tổ chức thường niên bắt đầu từ năm 2022, Lễ hội Cốm Việt Tiến,  Nghĩa Đô... Bên cạnh đó, Huyện ủy đã tăng cường chỉ đạo cấp ủy đảng, chính quyền các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đảm bảo triển khai các nghị quyết, kế hoạch, đề án hiệu quả, sát với thực tế của từng địa phương. Tiến hành sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả đạt được, đồng thời chỉ rõ hạn chế, từ đó chỉ đạo các nội dung cần triển khai thực hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và cho chủ trương đối với các nhiệm vụ cụ thể trong thời gian tới.

Đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Đặc biệt, huyện Bảo Yên đã tích cực, chủ động kêu gọi nguồn lực đầu tư, huy động tối đa các nguồn lực, tranh thủ sự hỗ trợ của Nhà nước, lồng ghép các chương trình dự án, cùng với sự chung tay, góp sức, ủng hộ của các doanh nghiệp để tổ chức triển khai thực hiện các chương trình, dự án hỗ trợ, liên kết phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa; từng bước thay đổi tập quán, tư duy sản xuất của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận nhiều hơn với khoa học - kỹ thuật tiến bộ, hiện đại trong sản xuất để tạo ra sản phẩm đa dạng và chất lượng.

Đến nay, nông nghiệp Bảo Yên bước đầu đã đạt được một số kết quả nổi bật, dần hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Cụ thể, đối với cây chè, tổng diện tích hiện có 578 ha, trong đó 559 ha chè kinh doanh đang cho thu hoạch, tập trung chủ yếu tại Xuân Hòa, Lương Sơn, trong đó đã xây dựng vùng sản xuất chè VietGAP quy mô 200 ha với 2 sản phẩm OCOP từ chè; duy trì liên kết sản xuất giữa Công ty TNHH Chè Đại Hưng với trên 1.000 hộ dân trên địa bàn, sản phẩm chè sau chế biến được xuất khẩu sang thị trường Đài Loan, Trung Đông.

Đối với cây quế, tổng diện tích trên địa bàn huyện có trên 25.200 ha, với 523,8 ha quế đạt chứng nhận hữu cơ tiêu chuẩn EU và 7 sản phẩm OCOP từ quế. Hiện có 7 doanh nghiệp hoạt động chế biến quế, trong đó 5 nhà máy chế biến tinh dầu quế (1 đơn vị chế biến tinh, 4 đơn vị chế biến thô) với công suất trung bình từ 50 - 120 tấn tinh dầu/năm, 2 doanh nghiệp chế biến vỏ quế (quế sáo, quế thanh). Bảo Yên là địa phương duy nhất trong tỉnh và toàn miền Bắc có dây chuyền chế biến tinh dầu quế tinh quy mô lớn (Công ty Triều Dương). Trên địa bàn huyện có 21 cơ sở hoạt động sản xuất, kinh doanh quế giống với quy mô 530 vạn cây quế/năm, đủ để cung cấp nguồn giống đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng cho địa phương. Bên cạnh đó, Bảo Yên đã khai thác có hiệu quả du lịch sinh thái gắn với quế để tạo ra giá trị bền vững, đa dạng cho ngành hàng quế, tăng thu nhập cho người dân.

Đối với cây chuối, tổng diện tích trên địa bàn huyện gần 300 ha, trong đó, diện tích chuối tiêu hàng hóa chuyên canh gắn với liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm gần 100 ha, tập trung chủ yếu tại các xã Xuân Hòa, Kim Sơn. Điều đáng nói, trên 70 ha chuối đã được cấp mã số vùng trồng, 30 ha chuối ngự đạt chứng nhận VietGAP và có 3 sản phẩm OCOP từ chuối. Trên địa bàn huyện hiện có 1 đơn vị liên kết sản xuất và chế biến chuối tiêu theo chuỗi giá trị (HTX Thượng Nông). Dự kiến, thời gian tới sẽ nghiên cứu xây dựng nhà xưởng chế biến sợi chuối từ thân cây chuối, giúp tận dụng và gia tăng giá trị từ cây chuối.

Đối với phát triển kinh tế đồi rừng, tổng diện tích rừng toàn huyện trên 58.000 ha, trong đó diện tích trong quy hoạch lâm nghiệp là 55.400 ha, ngoài quy hoạch là 2.637 ha. Với tỷ lệ che phủ rừng toàn huyện đạt 63,13% (năm 2023) và gần 16.800 ha rừng tự nhiên, đây là tiềm năng rất lớn để Bảo Yên tham gia thương mại hóa tín chỉ cacbon rừng, tăng thêm thu nhập cho người dân và góp phần quản lý bảo vệ rừng bền vững. Trên địa bàn huyện có 65 cơ sở chế biến lâm sản vừa và nhỏ đang hoạt động, sản lượng ván bóc được tiêu thụ đạt khoảng trên 23.000 m3, trên 300 m3 nan xoan ghép.

Đối với đàn lợn, tổng đàn hiện có trên 38.000 con. Hiện, toàn huyện có 1 doanh nghiệp (Công ty Cổ phần Thịnh Phát Kim Sơn 1) đang triển khai dự án chăn nuôi lợn tập trung trên địa bàn xã Kim Sơn với quy mô 2.400 lợn nái và 24.000 lợn thịt, dự kiến sau khi dự án đi vào hoạt động sẽ tiếp tục mở rộng quy mô chăn nuôi tại 2-3 điểm khác trên địa bàn huyện.

Đối với các ngành hàng tiềm năng, huyện Bảo Yên đã đẩy mạnh phát triển một số ngành hàng tiềm năng của địa phương, như cây ăn quả địa phương (cây bưởi, hồng không hạt, thanh long ruột đỏ) với 300 ha; trên 500.000 con gà đồi, gần 40.000 con vịt bầu Nghĩa Đô và gần 30 ha cây dâu tằm đang được khôi phục nhằm phát triển thương hiệu tơ tằm Bảo Yên gắn với phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.

Từ năm 2022 đến nay, huyện đã chuyển đổi 653 ha đất trồng ngô, sắn, vườn tạp kém hiệu quả sang các cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn như quế, chè, bưởi, chuối... Song song với đó, huyện đẩy mạnh chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học trong sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ và tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp ứng công nghệ cao, nông nghiệp an toàn. Huyện đã phối hợp với Viện Nghiên cứu rau, quả, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thực hiện mô hình khảo nghiệm giống chuối chất lượng cao tại xã Xuân Hòa, xã Bảo Hà và giống ổi nữ hoàng tại xã Bảo Hà. Thực hiện khảo nghiệm mô hình sử dụng chế phẩm sinh học EMI cho một số cây trồng chủ lực gồm bưởi, thanh long, chè, quế trên địa bàn các xã: Việt Tiến, Xuân Hòa, Lương Sơn, Minh Tân, Thượng Hà, Tân Dương.

Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất ngày càng quan tâm hơn đến việc xây dựng thương hiệu và tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm. Hiện nay Bảo Yên đã được cấp mã vùng trồng cho hơn 60 ha chuối ngự Hồng Cam, 10 ha chuối tiêu Xuân Hòa; 22 ha chè được cấp mã số vùng trồng nội tiêu tại Lương Sơn và Nghĩa Đô, 4 sản phẩm (khoai môn Bảo Yên, trâu Bảo Yên, chè Bảo Yên và vịt bầu Nghĩa Đô) đã được xây dựng nhãn hiệu tập thể; 523,8 ha quế (xã Xuân Hòa) đã được chứng nhận hữu cơ; 35 sản phẩm chủ lực của địa phương được chứng nhận OCOP từ 3 sao cấp tỉnh trở lên.

Đến nay, trên địa bàn huyện có 5 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến nông - lâm sản, gồm: Công ty TNHH Chè Đại Hưng, Công ty TNHH MTV Triều Dương, Công ty Cổ phần MDF, Công ty TNHH xây dựng tổng hợp Minh Đức, Công ty TNHH chế biến nông sản xuất khẩu Sơn Hải. Hai doanh nghiệp mới thu hút đầu tư đang triển khai các dự án liên kết sản xuất trên địa bàn huyện, gồm: HTX Thượng Nông, Công ty Cổ phần nông nghiệp HT miền bắc. Ba doanh nghiệp đang hoàn thiện thủ tục xin chủ trương đầu tư, gồm: Công ty Cổ phần đầu tư và XNK Việt Bắc, đầu tư chế biến sâu sản phẩm từ quế với quy mô sản xuất 10 tấn vỏ tươi/ngày, tương đương 3.600 tấn vỏ tươi/năm; Công ty Cổ phần Proxy Thăng Long với quy mô sản xuất 10.000 tấn vỏ tươi quế/năm; Công ty Cổ phần Thịnh Phát Kim Sơn đầu tư dự án chăn nuôi lợn.

Các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp trên địa bàn huyện không chỉ tạo nhiều việc làm cho lao động địa phương, mà còn tạo mối liên kết bền vững với nông dân, hình thành vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn; thúc đẩy ra đời mô hình kinh tế tập thể, HTX ở các xã, thị trấn; trở thành đầu mối, giúp các hộ sản xuất nhỏ tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp.

Hiện nay, trên địa bàn huyện đã hình thành một số vùng sản xuất sản phẩm nông nghiệp chủ lực. Nhiều sản phẩm sản xuất theo chuỗi, đem lại giá trị kinh tế cao cho người sản xuất và bảo đảm thực phẩm chất lượng đến tay người tiêu dùng. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Bảo Yên lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đặt mục tiêu đến năm 2025, tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp và thuỷ sản trên địa bàn đạt 5.121 tỷ đồng (tăng 2.118 tỷ so với năm 2020), giá trị gia tăng ngành nông, lâm nghiệp đạt 2.919 tỷ đồng; giá trị sản phẩm trên 1 ha đất canh tác bình quân năm 2025 đạt trên 105 triệu đồng (tăng 30 triệu đồng/ha so với năm 2020). Để đạt được mục tiêu này, huyện đã và đang tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp từ cơ chế, chính sách đến tổ chức sản xuất, phát triển dịch vụ nông nghiệp và thị trường. Trong đó, quan trọng nhất là xây dựng mối liên kết bền vững cùng có lợi giữa doanh nghiệp và người dân tham gia sản xuất.