Với tuyến đường biên dài gần 200 km, tỉnh Lào Cai có 26 xã, phường với 90 thôn, bản, tổ dân phố nằm dọc biên giới, tiếp giáp với 3 huyện biên giới (Hà Khẩu, Kim Bình, Mã Quan) của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Những năm trước, các hoạt động vi phạm quy chế biên giới, như mua bán phụ nữ, trẻ em; mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy; buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới... thường diễn biến phức tạp.

Trước tình hình đó, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh luôn coi trọng và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác đối ngoại biên phòng gắn với ngoại giao nhân dân. Các cơ quan, đơn vị và các đồn biên phòng đã tích cực tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền các cấp đẩy mạnh các hoạt động ngoại giao với tổ chức đảng, chính quyền, nhân dân Trung Quốc bằng nhiều hình thức. Đặc biệt là hoạt động kết nghĩa đồn, trạm biên phòng; kết nghĩa giữa các thôn, bản dọc tuyến biên giới…, góp phần tăng cường quan hệ gắn bó, đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa chính quyền, nhân dân và lực lượng bảo vệ biên giới hai bên.

Triển khai công tác đối ngoại biên phòng, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai đã luôn quán triệt và thực hiện theo đúng quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước; thường xuyên duy trì tốt nền nếp, chế độ giao ban, hội đàm, trao đổi thông tin với các lực lượng bảo vệ biên giới của Trung Quốc cả định kỳ và đột xuất (theo phân cấp); đồng thời, phối hợp nắm tình hình hoạt động của các loại tội phạm và giải quyết các vụ việc liên quan đến hai bên biên giới. Duy trì thường xuyên hoạt động giao lưu, kết nghĩa với nhân dân và các lực lượng bảo vệ biên giới của Trung Quốc.

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai (Việt Nam) và Đại đội Công an Biên phòng huyện Hà Khẩu, Vân Nam (Trung Quốc) ký biên bản hội đàm nghiệp vụ biên phòng.

Theo thống kê, từ năm 2016 đến nay, đã có 7 đoàn cấp Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng và 167 đoàn cấp đồn biên phòng tham gia hội đàm, giao lưu, gặp gỡ, trao đổi với các lực lượng bảo vệ biên giới của Trung Quốc. Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai đã phối hợp cùng lực lượng Công an Biên phòng châu Hồng Hà (Vân Nam, Trung Quốc) tổ chức 45 lượt tuần tra liên hợp trên tuyến biên giới với sự tham gia của 1.652 lượt cán bộ, chiến sỹ mỗi bên. Thông qua các hoạt động này đã góp phần thúc đẩy quan hệ giữa chính quyền, nhân dân khu vực hai bên biên giới có bước phát triển mới, ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Trong hoạt động đối ngoại nhân dân, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai là đơn vị đầu tiên của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tổ chức kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới Việt Nam - Trung Quốc và tổ chức kết nghĩa giữa đồn biên phòng với trạm kiểm soát biên phòng cửa khẩu Trung Quốc. Đặc biệt, lực lượng Bộ đội Biên phòng còn làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền địa phương xúc tiến triển khai mô hình kết nghĩa bản - bản hữu nghị. Đến nay, trên toàn tuyến biên giới của tỉnh Lào Cai đã triển khai 6 cặp kết nghĩa bản - bản (cặp cư dân biên giới) thuộc 3 huyện biên giới là: Mường Khương, Bát Xát (Lào Cai) và Kim Bình (Vân Nam, Trung Quốc). Ông Thào Dìn, thôn Cốc Phương, xã Bản Lầu, huyện Mường Khương cho biết: Từ khi thôn Cốc Phương và tổ Tam Bình Bá, thôn Long Bảo kết nghĩa, người dân hai bên luôn chấp hành nghiêm các Hiệp định về quy chế biên giới đất liền, giữ vững an ninh, trật tự; không để xảy ra trộm cắp tài sản, tranh chấp, mâu thuẫn, vượt biên giới trái phép.

Để thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chỉ đạo các đồn biên phòng tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, nhằm làm cho bà con ở khu vực biên giới hiểu rõ về chủ quyền lãnh thổ, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và rộng mở của Đảng, Nhà nước ta; tích cực đấu tranh chống các luận điệu tuyên truyền thù địch, kích động, chia rẽ tình hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc; đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm... 100% đồn biên phòng trên tuyến biên giới Lào Cai đã phối hợp với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, các đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền đặc biệt hàng trăm buổi cho hàng nghìn lượt người; làm đúng các thủ tục, giấy tờ cho nhân dân hai bên biên giới khi qua lại thăm thân, trao đổi hàng hóa, chữa bệnh...

Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai cũng chủ động làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân hai bên biên giới xuất - nhập cảnh; đồng thời, phối hợp với chính quyền, đoàn thể các xã biên giới tổ chức hàng trăm buổi nói chuyện, tuyên truyền, vận động nhân dân; gặp gỡ, trao đổi với các trưởng bản, trưởng dòng họ, người có uy tín nhằm tranh thủ mối quan hệ dân tộc, thân tộc của đồng bào hai bên biên giới. Thông qua đó, góp phần tuyên truyền để người dân ý thức rõ hơn về vấn đề quốc gia, quốc giới, thực hiện tốt hiệp định về quy chế biên giới giữa hai nước.

Đại tá Trần Kim Phúc, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai chia sẻ: Kết quả lớn nhất trong thực hiện công tác đối ngoại biên phòng gắn ngoại giao nhân dân trên tuyến biên giới Lào Cai những năm qua là mối quan hệ đoàn kết lâu đời giữa hai bên biên giới luôn được giữ vững; cùng nhau xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển bền vững. Các hiệp định về biên giới được nhân dân hai bên chấp hành nghiêm. Quan hệ giao lưu đối ngoại thường xuyên được củng cố nhằm tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị cùng phát triển.

Với việc tăng cường hoạt động đối ngoại biên phòng gắn với ngoại giao nhân dân, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai đã và đang góp phần quan trọng trong việc xây dựng tuyến biên giới hòa bình, ổn định, phát triển đúng theo quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng; thiết thực bảo vệ cuộc sống bình yên của đồng bào các dân tộc khu vực giáp biên.