Thăm xã Nậm Đét, “thủ phủ” cây quế của tỉnh, với diện tích trên 870 ha mới thấy cuộc sống của bà con đang đổi thay từng ngày. Đây dường như bức tranh thu nhỏ của huyện Bắc Hà khi một số mô hình phát triển kinh tế bắt đầu đến ngày “hái quả”. Ông Triệu A Tường, thôn Bản Lắp hồ hởi khoe về vụ quế được giá năm 2014 khi 10 ha quế của gia đình đang vào kỳ thu hoạch sẽ mang về nguồn lực tài chính rất khá. Năm vừa qua giá quế ổn định, ông Tường chỉ tỉa, bóc vỏ, chặt cành, bán gỗ cộng với bán 2 vườn quế cũng thu được trên 250 triệu đồng.

Người dân xã Hoàng Thu Phố thu hoạch chè.

Cầm số tiền lớn trên tay, ông Triệu A Tường ấp ủ nhiều dự định, không chỉ dừng lại ở trồng quế, ông sẽ đầu tư mua ôtô tải cỡ nhỏ để nhận chở hàng cho bà con. Căn nhà hai tầng khang trang giữa màu xanh bạt ngàn của quế, ông Tường bảo, “Trước đây cuộc sống gia đình tôi khó khăn lắm. Khi mới trồng quế cũng có mấy lần định chặt bỏ, nhưng rồi sự kiên trì đã cho ngày hôm nay”. Ở Bản Lắp, những ngôi nhà mới kiên cố đang dần thay thế cho nếp nhà xiêu vẹo, đường giao thông được bê tông hóa hoàn toàn và phần lớn là nhờ trồng quế. Có doanh nghiệp bắt đầu thực hiện cam kết chế biến tinh dầu quế, nên bà con không còn lo về đầu ra sản phẩm.

Nhắc đến Bắc Hà cũng cần nói tới cây mận Tam hoa, cây ăn quả này từng có thời khiến bà con lao đao khi giá quả mận “rẻ như bèo”. Từ năm 2011, huyện Bắc Hà thực hiện Dự án cải tạo mận Tam hoa với mục tiêu nâng cao chất lượng quả mận và giữ gìn thương hiệu cho loại cây ăn quả chủ lực của địa phương. Có 5 xã, thị trấn được quy hoạch phục tráng giống mận Tam hoa là Lầu Thí Ngài, Na Hối, Tà Chải, Bản Phố, thị trấn Bắc Hà. Song song với đó, Bắc Hà đã khéo léo lồng ghép quảng bá sản phẩm bằng việc tổ chức lễ hội đua ngựa độc đáo đúng mùa mận tam hoa thu hoạch. Điều này đã giúp kích cầu cho quả mận tam hoa, trong khi sản lượng mận bán được hằng năm tăng cao và giá cả thì luôn ổn định.

Đó chỉ là hai trong nhiều ví dụ về sự đổi thay về kinh tế - xã hội của huyện nghèo Bắc Hà sau khi triển khai Nghị quyết 30a của Chính phủ về giảm nghèo bền vững. Chương trình giảm nghèo theo Nghị quyết 30a được huyện Bắc Hà thực hiện từ năm 2009 và sẽ kết thúc vào năm 2020 với sự hỗ trợ từ nhiều nguồn lực. Với quan điểm “Trao cần câu chứ không cho con cá” cho người dân, huyện Bắc Hà đã đề ra một số định hướng phát triển kinh tế có quy hoạch cụ thể dựa trên tiềm năng, thế mạnh của địa phương, trong đó sản xuất nông nghiệp và kinh tế du lịch là hướng đi bền vững.

Tại huyện Bắc Hà những năm qua, nông nghiệp được chú trọng phát triển với việc đưa giống mới, năng suất cao vào sản xuất. Có đến 95% diện tích ngô sử dụng giống ngô lai, cây ngô đã trở thành hàng hóa, đem lại nguồn thu chính cho nhiều nông hộ. Huyện Bắc Hà còn quan tâm phát triển giống lúa Khẩu nậm xít nay đã trở thành đặc sản của địa phương. Trong chăn nuôi, đàn ngựa địa phương được phát triển theo hướng nâng cao chất lượng và gắn kết với kinh tế du lịch thu hút hàng nghìn lượt du khách trong các kỳ giải đua ngựa. Vùng sản xuất chè hữu cơ trên cơ sở khai thác phương thức trồng chè truyền thống đang tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao ở địa phương. Hiện, các sản phẩm nông sản như rau địa phương, mận Tam hoa, chè hữu cơ của Bắc Hà đã được người tiêu dùng tin dùng và có mặt tại một số chợ đầu mối, siêu thị của Hà Nội thông qua kênh phân phối của các doanh nghiệp. Đây chính là giải pháp về sự liên kết thực tế và bền vững nhất mà địa phương đang có định hướng nhân rộng trên nhiều sản phẩm nông nghiệp khác.

Cùng với nông nghiệp, kinh tế du lịch cũng đã có sự chuyển dịch với việc hình thành mới các điểm du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái. Qua đó tạo sinh kế cho nhiều lao động địa phương, tạo điều kiện tiêu thụ cho các nông sản, sản phẩm thủ công của người dân có cơ hội phát triển lên một bước mới.

Câu chuyện giảm nghèo ở Bắc Hà sẽ còn tiếp nối với những dự án phát triển kinh tế chiến lược, có trọng tâm và quy hoạch rõ ràng. Bà Trần Thị Hằng, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Với mục tiêu giảm nghèo bền vững, Bắc Hà tiếp tục duy trì các giải pháp sinh kế cho dân bền vững. Cũng nhờ đó mà tỷ lệ hộ nghèo của địa phương giảm từ 5% - 7%/năm, hiện hô nghèo trên toàn địa bàn chỉ còn trên 30%. Các giải pháp đều hướng tới lợi ích của người dân, phục vụ nhu cầu của nhân dân, đó là “chìa khóa” mở cánh cửa thành công trong công tác giảm nghèo ở Bắc Hà./.