Thiệt hại 49,832 tỷ đồng về giao thông. Đó là con số phản ánh mức độ tàn phá khủng khiếp của thiên tai: 1.358 vị trí bị sạt lở taluy dương (vùi lấp 333.086 m³ đất đá), 89 vị trí sạt lở taluy âm làm sụt lún nền đường.

Tình trạng này đã khiến nhiều xã bị chia cắt nghiêm trọng, đặc biệt là tại các xã Sơn Lương, Mỏ Vàng... Ngay sau thiên tai, phương châm "4 tại chỗ" đã được kích hoạt.

Ông Trịnh Xuân Thành - Bí thư Đảng ủy xã Sơn Lương nhớ lại: “Tình hình lúc đó vô cùng cấp bách, 3 nhà dân bị trôi hoàn toàn, các thôn Làng Mảnh, Giàng Pằng bị cô lập. Đảng ủy đã chỉ đạo ưu tiên hàng đầu là cứu dân và thông đường, huy động toàn lực lượng, thuê máy xúc để tiếp cận thôn nhanh nhất, đồng thời hỗ trợ khẩn cấp 245 triệu đồng để các hộ bị sập nhà sớm dựng lại nhà cửa”.

Đến nay, sau hơn 1 tháng, các tuyến đường cơ bản đã được thông xe máy, nhưng thách thức về lâu dài vẫn còn đó. Tại xã Tân Hợp, nơi có các tuyến huyết mạch như Đại Sơn - Nà Hẩu bị vùi lấp hàng nghìn mét khối đất đá, việc đi lại vẫn rất khó khăn.

Ông Hà Trung Kiên - Chủ tịch UBND xã Tân Hợp, cho biết: “Khối lượng sạt lở quá lớn trong khi nguồn lực tại chỗ có hạn. Xã đã huy động tối đa nhân lực, vật lực để thông tuyến bước 1. Hiện chúng tôi đã tổng hợp báo cáo, rất mong tỉnh sớm hỗ trợ để khắc phục triệt để, khôi phục giao thương, đảm bảo an toàn cho bà con”.

Tương tự, tại xã Phong Dụ Thượng các giải pháp tạm thời đã được triển khai, nhưng nỗi lo vẫn còn bởi mưa lũ vẫn có thể bất ngờ ập đến. Ông Hoàng Văn Khoa - Phó Chủ tịch UBND xã Phong Dụ Thượng, chia sẻ: “Trước mắt, xã đã cắm biển cảnh báo, san gạt các điểm nhỏ. Tuy nhiên, về lâu dài, xã đề nghị tỉnh sớm cấp kinh phí sửa chữa, nâng cấp các cầu, ngầm tràn để đảm bảo an toàn cho Nhân dân, nhất là các cháu học sinh đi lại”.

Nếu hạ tầng giao thông bị đứt gãy một, thì hệ thống thủy lợi - "mạch máu" của sản xuất nông nghiệp, bị tê liệt mười. Chỉ riêng cơn bão số 10 đã làm hư hỏng 424 công trình thủy lợi và 16 trạm bơm.

Tại phường Âu Lâu, đập Đoàn Kết bị sạt lở nghiêm trọng 8 điểm. Tại phường Nam Cường, toàn bộ tuyến kênh dẫn nước bị vùi lấp sâu dưới bùn đất. Tại xã Võ Lao có tới 11 công trình thủy lợi bị hư hỏng nặng, ước thiệt hại hơn 1 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND xã Võ Lao, trăn trở: “Giải pháp dùng ống nhựa hay khơi thông thủ công chỉ là tình thế. Sau hơn 1 tháng, chúng tôi đã hoàn tất rà soát, tổng hợp thiệt hại. Xã đã báo cáo trực tiếp Sở Nông nghiệp và Môi trường, trình Sở Tài chính để xin phương án khắc phục triệt để. Bà con không thể sản xuất ổn định nếu chỉ dựa vào các tuyến mương tạm bợ này”.

Việc khôi phục hệ thống thủy lợi không chỉ là nhiệm vụ cấp bách trước mắt mà còn mang tính chiến lược, đảm bảo an ninh lương thực cho các vụ sản xuất sắp tới. Các đơn vị quản lý và khai thác công trình đang chạy đua với thời gian, hoàn thiện hồ sơ, dự toán để khắc phục triệt để các hư hỏng trong thời gian sớm nhất.

Bà Tô Phương Dung - Phó Giám đốc Công ty TNHH Tân Phú, cho biết: “Ngay sau bão, chúng tôi đã huy động toàn lực để khắc phục tạm. Đến nay, toàn bộ hồ sơ, dự toán thiệt hại đã hoàn tất và gửi lên các cơ quan chức năng. Mục tiêu của công ty là phối hợp chặt chẽ để sớm nhận được nguồn vốn, khôi phục kiên cố hệ thống kênh, đảm bảo nước tưới an toàn, ổn định cho vụ sản xuất sắp tới”.

Trên cấp độ vĩ mô, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai phối hợp chặt chẽ với các địa phương, chỉ đạo các đơn vị khai thác tu bổ hệ thống kênh mương, huy động tối đa các nguồn lực, bao gồm cả nguồn hỗ trợ từ Nghị quyết 08/2023/NQ-HĐND của HĐND tỉnh, để khắc phục hậu quả thiên tai.

Dù vậy, quy mô thiệt hại vượt xa khả năng cân đối của địa phương. Tổng nguồn vốn dự kiến cần để khắc phục triệt để các công trình thủy lợi trên toàn tỉnh lên đến 181,4788 tỷ đồng. Trong đó, tỉnh Lào Cai đề nghị ngân sách trung ương hỗ trợ 164,011 tỷ đồng; phần còn lại (17,466 tỷ đồng) sẽ được huy động từ các nguồn ngân sách địa phương.

Hơn một tháng sau mưa lũ, đời sống tại các vùng bị ảnh hưởng ở Lào Cai cơ bản ổn định trở lại, nhưng những “vết sẹo” hạ tầng vẫn còn hiện hữu. Các nỗ lực tại chỗ đã giải quyết phần lớn các vấn đề cấp bách, song việc khôi phục triệt để hệ thống giao thông và thủy lợi đòi hỏi nguồn lực lớn từ Trung ương. Sự ổn định sản xuất và an toàn lâu dài của người dân phụ thuộc trực tiếp vào tiến độ của cuộc tái thiết kiên cố này.

https://baolaocai.vn/lao-cai-no-luc-khoi-phuc-cac-cong-trinh-ha-tang-on-dinh-san-xuat-post886318.html