Về Mường Lai vui điệu Khắp cọi

Thành lập năm 2020, Câu lạc bộ dân ca Tày xã Mường Lai (tỉnh Lào Cai) trở thành nơi lưu giữ, truyền dạy các làn điệu dân ca độc đáo và đặc sắc của đồng bào Tày, trong đó có điệu Khắp cọi.

 

Trở lại Mường Lai vào những ngày tháng Mười, nắng vàng trải mật lên những triền đồi, nhuộm kín không gian một sắc thu rực rỡ và dịu dàng. Những mái nhà sàn ẩn hiện trong sương sớm, trên cánh đồng, gió heo may se lạnh mang theo hương lúa thơm….

Mường Lai có hơn 90% dân số là đồng bào sinh sống. Vì thế, nơi đây lưu giữ một kho tàng dân ca, dân vũ phong phú và độc đáo với nhiều làn điệu dân ca như: Khắp cọi, Lượn, Then, Khảm hải, Phong slư…; trong đó, chủ yếu là hát Khắp cọi - chất liệu dân gian được lấy từ chính cuộc sống và sinh hoạt của người Tày. Những khúc hát dân ca sâu lắng, mượt mà như lời tâm sự về cuộc sống… Mỗi khi tiếng hát vang lên làm cho tâm hồn thư thái, như được trở về với nguồn gốc của những câu Khắp cọi say đắm lòng người.

baolaocai-tl_z7098691354135-9f58ab74caa4f1abcd0639498f9776f4.jpg

 

Trong căn nhà sàn truyền thống, buổi tập thường lệ của Câu lạc bộ dân ca Tày luôn đủ các thành viên háo hức, say mê, thả hồn theo giai điệu trầm bổng của tiếng sáo. Câu lạc bộ dân ca Tày xã Mường Lai ra đời với mong muốn lưu giữ, bảo tồn bản sắc văn hóa dân gian độc đáo của dân tộc Tày.

Là người sử dụng thành thạo nhạc cụ dân tộc, cùng giọng hát mượt mà, một thời đã từng theo các mẹ, các chị đi hát dân ca Tày trong những lễ hội, giờ đây nghệ nhân ưu tú Nông Thị Kiệm đang truyền dạy cho thế hệ trẻ - các thành viên tham gia Câu lạc bộ nét văn hóa quý giá này.

Nghệ nhân ưu tú Nông Thị Kiệm chia sẻ: Chúng tôi may mắn được tiếp nối dòng chảy văn hóa từ thế hệ đi trước - những bậc cao niên hát dân ca Tày xưa. Giờ đây chúng tôi đã sưu tầm và bảo tồn, tiếp tục cùng với lớp trẻ "thắp lên ngọn lửa đam mê", để dân ca Tày được lưu truyền cho mai sau.

baolaocai-tl_z7098691339913-4dfc5d0953274004dbb7126550710e97.jpg
Nghệ nhân ưu tú Nông Thị Kiệm truyền dạy sử dụng nhạc cụ.

Sự nhiệt tình, tâm huyết truyền dạy dân ca Tày của các nghệ nhân, người cao tuổi đã thu hút ngày càng nhiều các bạn trẻ tham gia tập luyện và say mê với những câu hát của dân tộc mình. Dưới sự hướng dẫn và chỉ bảo tận tình của các bà, các cô, các chị từng động tác tỉ mỉ, cách cầm và gảy đàn tính cùng với cách thổi sáo và ngân nga giai điệu…. các em đã hát được các làn điệu khắp, cọi của dân tộc mình. Nỗ lực đó đã góp phần gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Tày, nuôi dưỡng, ươm mầm tài năng nghệ thuật của địa phương.

baolaocai-tl_z7098691343092-38a7e96be77d09089e9bd6c04c2ce8dc.jpg

 

Mong muốn trở thành hạt nhân văn nghệ, gìn giữ di sản dân ca, dân vũ dân tộc Tày và lan tỏa tình yêu văn hóa, em Phạm Yến Nhi - lớp 7A Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS Lục Yên cùng các bạn luôn có mặt trong mỗi buổi tập. Phạm Yến Nhi cho biết: Cháu rất tự hào về văn hóa dân tộc mình. Cháu rất vui khi được các bà, các mẹ truyền dạy làn điệu Khắp cọi, chơi đàn tính và thổi sáo trúc. Cháu và các bạn trong Câu lạc bộ sẽ cùng nhau gìn giữ, phát huy nét đặc sắc văn hóa dân tộc Tày.

baolaocai-tl_z7098691335571-36ab30e68178ab1345028c2aeb76d91f.jpg
Các bạn trẻ trong Câu lạc bộ say sưa tập luyện các làn điệu dân ca Tày.

Với gần 40 thành viên, Câu lạc bộ dân ca Tày xã Mường Lai không chỉ là nơi các nghệ nhân truyền lại kinh nghiệm, còn là cầu nối để làn điệu Khắp cọi được lưu giữ và sống mãi với thời gian.

Chị Hứa Thị Quốc - thành viên Câu lạc bộ dân ca Tày xã Mường Lai mong muốn: Câu lạc bộ sẽ luôn đoàn kết, phát huy niềm tự hào dân tộc cùng nhau lan tỏa niềm đam mê góp phần bảo lưu, gìn giữ vốn văn hóa quý giá của dân tộc mình.

baolaocai-bl_z7098691351703-c6406738bf34c7ddf5fd13fdae520b80.jpg

 

Theo dòng chảy thời gian, vốn văn hoá của đồng bào Tày Mường Lai luôn đư­ợc trân trọng, l­ưu giữ, bảo tồn bằng những việc làm thiết thực. Thế hệ đi trước tâm huyết truyền dạy - thế hệ trẻ đam mê học hỏi, bảo tồn, đã khơi nguồn cho dòng suối dân ca nơi mảnh đất Mường Lai chảy mãi.

https://baolaocai.vn/ve-muong-lai-vui-dieu-khap-coi-post884111.html

Nguồn: Mai Thanh Hiền - Hứa Thế Quang (Báo Lào Cai điện tử), Thứ Sáu ngày 10/10/2025 - 09:49 (GMT+7)

Tin Liên Quan

Hơi thở mới trong nghề xưa

Festival sông Hồng năm 2025 đã khép lại, nhưng để lại nhiều dấu ấn đậm nét về các sự kiện văn hóa sôi động, trong đó, nổi bật là không gian văn hóa các dân tộc Lào Cai - trở thành điểm nhấn thu hút du khách. Từ bộ áo váy màu chàm của người Pa Dí, sắc lanh của người Mông đến những đường thêu tỉ mỉ...

Hồn núi qua tiếng khèn

Thào A Su ở bản Sáng Nhù năm nay mới 20 tuổi - cái tuổi mà nhiều bạn trẻ cùng trang lứa đang mải mê với giấc mơ phố thị, với công nghệ hiện đại, thì Su lại chọn cho mình con đường của giá trị truyền thống, của âm thanh trầm mặc từ cây khèn truyền thống của người Mông. Ở Mù Cang Chải, người làm khèn...

Ngôi đền cổ giữa lòng Sa Pa

Phường Sa Pa là trung tâm của Khu du lịch quốc gia Sa Pa nổi tiếng trong nước và quốc tế. Nơi đây không chỉ có khí hậu mát mẻ, thiên nhiên tươi đẹp, đô thị hiện đại, mà còn có những di tích lịch sử văn hóa quan trọng, đặc biệt là những ngôi đền có lịch sử lâu đời như đền Hàng Phố, đền Mẫu Sơn,...

Vang mãi tiếng kèn ma nhí

Không chỉ là một nhạc cụ, kèn ma nhí chính là tiếng nói tâm linh, gói trọn tín ngưỡng, bản sắc và hơi thở của tộc người Xá Phó.

Người Hà Nhì ở A Lù giữ bản sắc dân tộc

Khi nhắc đến cộng đồng người Hà Nhì ở các xã vùng cao huyện Bát Xát cũ, nhiều người thường nghĩ ngay tới Y Tý hay Nậm Pung. Tuy nhiên, vùng đất biên cương A Lù cũng là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào Hà Nhì. Điều đáng nói, sau hàng trăm năm định cư tại đây, người Hà Nhì vẫn gìn giữ trọn vẹn bản...

Tìm về điệu Then

Trên dải đất Lào Cai, hát Then không chỉ được gìn giữ mà còn được nuôi dưỡng như một mạch nguồn văn hóa bền bỉ của người Tày. Không đơn thuần là diễn xướng kết hợp đàn tính, lời ca và điệu múa, Then còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, lưu giữ ký ức bao đời của người Tày nơi đây.