Kế hoạch phát triển cây công nghiệp “tỷ đô” của Campuchia

Tại kỳ họp lưỡng viện đầu tiên trong lịch sử Campuchia, được tổ chức vào đầu tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Hun Manet nhấn mạnh đến dự án hỗ trợ ngành điều và cho biết Chính phủ Campuchia đang chuẩn bị khởi động một dự án thí điểm phát triển ngành điều tại tỉnh Kampong Thom. Với định hướng phát triển xây dựng một khu công nghiệp kiểu mới, Chính phủ sẽ đưa địa phương này trở thành trung tâm chế biến hạt điều hàng đầu của Campuchia.

Chính phủ Campuchia sẽ sử dụng đất công để phát triển dự án này thay vì đất của tư nhân. Nhà nước cung cấp đất, trong khi các công ty tư nhân đóng góp các dự án, hợp tác để thành lập một khu công nghiệp điều ở Kampong Thom. Chính phủ Campuchia kỳ vọng, khu công nghiệp sẽ giúp người dân địa phương có được công việc ổn định, từng bước nâng cao đời sống.

Chính phủ Campuchia đang đẩy mạnh nhiều kế hoạch phát triển ngành điều. (Ảnh: HUY VŨ)

Bộ Thương mại Campuchia đã lên kế hoạch đẩy mạnh doanh số bán các sản phẩm hạt điều tại các chuỗi quán cà-phê trên cả nước, qua đó tăng cường mối liên kết giữa các nhà sản xuất địa phương và các cửa hàng bán lẻ, thúc đẩy nhận diện thương hiệu và khả năng tiếp cận của người tiêu dùng đối với hạt điều Campuchia chất lượng cao.

Hiệp hội Hạt điều Campuchia (CAC) đánh giá, động thái này là một phần trong các chiến lược quy mô lớn nhằm hỗ trợ đẩy mạnh giá trị các sản phẩm nông nghiệp, đồng thời củng cố hệ sinh thái thương mại nội địa của Campuchia. Những năm gần đây, Bộ Thương mại Campuchia đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc bán hạt điều chế biến thông qua quan hệ đối tác với ngành hàng không dân dụng Campuchia, các siêu thị, khách sạn và Hiệp hội Đầu bếp Campuchia. Những nỗ lực này nhằm tạo ra các kênh kết nối thuận tiện và bền vững cho các nhà sản xuất địa phương với thị trường, góp phần vào tăng trưởng kinh tế và phát triển nông thôn.

Theo báo cáo từ CAC, sản lượng hạt điều năm 2024 của Campuchia tăng 26,8% so với năm 2023. Trong khi đó, về giá trị, lượng hạt điều xuất khẩu của Campuchia năm 2024, tăng 31% so với năm 2023, mang về cho đất nước khoảng 1,15 tỷ USD. Campuchia hiện là quốc gia sản xuất hạt điều thô lớn thứ 2 thế giới, đứng sau Bờ Biển Ngà và xếp trên Ấn Độ. Kampong Thom là địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích cây trồng với khoảng gần 150 nghìn hec-ta, xếp sau lần lượt là Kratie và Ratanakiri.

Campuchia nổi tiếng với các giống điều năng suất cao. (ĐINH TRƯỜNG)

Chủ tịch CAC Uon Silot hy vọng, việc nằm trong nhóm các nước đứng đầu về sản xuất hạt điều thô sẽ giúp Campuchia thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn. Ông cũng tin tưởng, nếu Campuchia có nhiều hơn các nhà máy chế biến và sản xuất điều sẽ tạo thêm nhiều việc làm trong cộng đồng, giúp nâng cao thu nhập của người nông dân.

Hợp tác với Việt Nam trên tinh thần cùng thắng

Là một trong những doanh nghiệp đầu tiên trong vùng trồng và phát triển cây điều, ông Pon Chhun Hay tại tỉnh Kampong Cham chia sẻ với chúng tôi những thăng trầm khi gắn cuộc đời mình với cây điều. Hướng mắt nhìn về phía dãy dài những cây điều xanh ngát lá trong vườn sau vụ thu hoạch bội thu, ông Hay nhớ lại những giai đoạn khó khăn, nhất là trong thời kỳ đại dịch Covid-19, khi việc xuất khẩu bị gián đoạn khiến không ít người trong vùng phải chấp nhận chặt bỏ cây điều, tìm kế sinh nhai khác.

Quyết tâm bám trụ, trải bao nhiều biến cố, đến nay doanh nghiệp của ông Hay đã đạt những thành công đáng kể. Với diện tích trồng điều hơn 1,5ha, trong những mùa thu hoạch cao điểm, doanh nghiệp của ông tạo công ăn việc làm cho khoảng 50 người. Từ việc chỉ trồng và xuất khẩu hạt điều thô, ông Hay cùng doanh nghiệp của mình bắt đầu nghiên cứu, chuyển dịch phát triển theo hướng chế biến tại chỗ, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm có thể mang lại.

Ông Pon Chhun Hay, chủ một cơ sở sản xuất điều tại tỉnh Kampong Cham trả lời phỏng vấn phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Campuchia. (Ảnh: HUY VŨ)

Giới thiệu với chúng tôi về hệ thống máy móc chế biến nhập từ Việt Nam, ông Pon Chhun Hay cho biết, công ty của ông sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các đối tác Việt Nam. Bởi, theo ông Hay, các công ty Việt Nam với hơn 40 năm kinh nghiệm hiện là những người nắm giữ công nghệ chế biến hạt điều hàng đầu thế giới. Công ty của ông đã ký biên bản ghi nhớ với Hiệp hội Điều Việt Nam để không chỉ có thêm cơ hội tiếp cận công nghệ chế biến, mà còn học hỏi cách tìm kiếm thị trường của các bạn hàng Việt Nam giàu kinh nghiệm.

Nhấn mạnh hợp tác với Việt Nam là mối quan hệ trên tinh thần cùng thắng, ông Hay gợi ý rằng, các công ty trong các lĩnh vực khác mà Việt Nam có thế mạnh như phân bón, năng lượng mặt trời... có thể tìm được cơ hội hợp tác với các cơ sở trồng điều của Campuchia để bổ trợ cho nhau và cùng tạo thành chuỗi cung ứng hoàn chỉnh hơn.

Trong những mùa cao điểm, doanh nghiệp của ông Pon Chhun Hay có thể tạo việc làm cho khoảng 50 lao động. Trong ảnh: các công nhân đang ươm cây điều con. (Ảnh: ĐINH TRƯỜNG)

Trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Campuchia, ông Đỗ Việt Phương, Trưởng Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia cho biết, Việt Nam và Campuchia đang phấn đấu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 20 tỷ USD, trong đó ngành điều có thể đóng góp phần quan trọng để hai nước hướng tới mục tiêu này.

Theo ông Phương, các doanh nghiệp Việt Nam nhập hạt điều thô từ khắp nơi trên thế giới, trong đó Campuchia là một trong những thị trường trọng điểm. Năm 2024, Campuchia xuất khẩu khoảng 790.000 tấn hạt điều sang Việt Nam. Ông Phương đánh giá, với tiềm năng phát triển còn rất lớn, cùng với chính sách vùng trồng được Chính phủ khuyến khích như hiện nay, Campuchia có điều kiện để vươn lên là thị trường xuất khẩu điều số 1 thế giới.

Trưởng Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia nhấn mạnh rằng, nền kinh tế của hai nước có tính bổ trợ rất lớn, ngoài hạt điều, còn rất nhiều ngành hàng khác có thể góp phần đưa hợp tác thương mại Việt Nam-Campuchia lên tầm mức mới. Với điều kiện thuận lợi là quyết tâm chính trị từ các lãnh đạo cao nhất của hai Đảng, hai Nhà nước, hai bên, nhất là các cơ quan quản lý kinh tế, thương mại và bản thân các doanh nghiệp cần có cách làm bài bản để phát huy hết tiềm năng.

Ông Đỗ Việt Phương, Trưởng Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đánh giá tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Campuchia còn rộng mở. (Ảnh: HUY VŨ)

Cùng chung quan điểm với ông Đỗ Việt Phương, ông Toch Sokhon, Giám đốc Sở Thương mại tỉnh Tbong Khmum cũng cho rằng, giữa các địa phương hai nước còn nhiều cơ hội để tăng cường đầu tư, giao thương. Ông Toch Sokhon cho biết, lượng hàng hóa trao đổi của tỉnh Tbong Khmum với các địa phương của Việt Nam đạt khoảng 500 triệu USD mỗi năm và có thể tăng hơn nữa trong thời gian tới.

Lãnh đạo Sở Thương mại tỉnh chia sẻ, ngoài hạt điều, Tbong Khmum còn là địa phương có cao su, xoài, cây thuốc lá, ngô, sầu riêng… với sản lượng và chất lượng rất tốt. Trong khi đó, tỉnh có nhu cầu về phân bón, thức ăn chăn nuôi, vật liệu xây dựng…, vốn là những mặt hàng mà Việt Nam có thế mạnh.

Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia cho biết, giao thương biên giới có vai trò rất lớn trong thương mại hai nước. Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo nghị định và các văn bản liên quan việc cắt giảm các thủ tục hành chính, trong đó có các thủ tục hải quan tại cửa khẩu. Điều này sẽ hỗ trợ cho giao thương giữa các tỉnh giáp biên như Tbong Khmum, cũng như giữa các địa phương hai nước.

Theo Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia, tổng kinh ngạch thương mại Việt Nam-Campuchia năm 2024 đạt 10,1 tỷ USD, tăng 17,5% so với năm 2023; trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 5,49 tỷ USD, tăng 18,8% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó Campuchia xuất khẩu sang Việt Nam đạt 3,24 tỷ USD, tăng 31,3%.

https://nhandan.vn/hop-tac-viet-nam-campuchia-trong-nganh-dieu-con-nhieu-du-dia-phat-trien-post889353.html