Du lịch Lào Cai - Định hướng phát triển bền vững
Du lịch đã và đang được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn với nhiều cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai của tỉnh Lào Cai. Thực tế cho thấy, trong những năm trở lại đây, ngành “công nghiệp không khói” này đang có những bước đi đúng hướng, bền vững mang đến cho du khách gần xa ấn tượng về một Lào Cai không chỉ đẹp bởi cảnh sắc, thiên nhiên hùng vĩ mà còn bởi truyền thống văn hoá dân tộc giàu bản sắc, hình ảnh về miền đất lịch sử anh hùng, thiên nhiên hùng vĩ với đa dạng sắc màu văn hóa đặc trưng...Lào Cai là tỉnh nằm ở vị trí cửa ngõ biên giới phía Bắc của Việt Nam, có lợi thế là đầu mối quan trọng về thông thương kinh tế, giao lưu văn hóa giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai - Hà Khẩu, là “Cầu nối” trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và các nước ASEAN với thị trường vùng Tây Nam rộng lớn của Trung Quốc; có khí hậu mát mẻ, cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ (có đỉnh Fansipan cao 3.143 m, được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương); nơi hội tụ của 25 nhóm ngành dân tộc; hằng năm có trên 40 lễ hội dân gian được tổ chức; 50 di tích, di sản văn hoá được xếp hạng cấp quốc gia, quốc tế, tạo nên những sắc mầu văn hoá đa dạng, phong phú, độc đáo và hấp dẫn; trở thành điểm đến lý tưởng, thu hút hàng triệu lượt du khách trong nước, quốc tế đến khám phá, trải nghiệm; với những địa danh đã trở nên quen thuộc đối với du khách, như: Khu du lịch quốc gia Sa Pa có lịch sử hình thành và phát triển 120 năm; Cao nguyên trắng Bắc Hà; Đại ngàn Y Tý - Vùng đất bí ẩn, thiên đường săn mây, di sản ruộng bậc thang hấp dẫn nhất thế giới…

Khu du lịch quốc gia Sa Pa dự kiến sẽ thu hút lượng lớn khách du lịch dịp nghỉ lễ 30/4, 01/5/2025.
Trên địa bàn, toàn tỉnh Lào Cai có 36 khu, điểm du lịch, trong đó 01 Khu du lịch quốc gia Sa Pa, 02 khu du lịch cấp tỉnh (Khu du lịch thành phố Lào Cai và Khu du lịch Bắc Hà), 33 điểm du lịch (trong đó: Thị xã Sa Pa có 13 điểm, Bát Xát 06 điểm, Bắc Hà 04 điểm, Bảo Yên 02 điểm, thành phố Lào Cai 04 điểm, Mường Khương 03 điểm, Văn Bàn 01 điểm).
Với sự đa dạng về cảnh quan, độc đáo về văn hóa và đặc trưng về khí hậu, Lào Cai đang là một điểm đến được du khách trong và ngoài nước quan tâm, nhiều địa danh du lịch của Lào Cai đã được bình chọn với những danh hiệu ấn tượng như: Sa Pa – một trong 10 tuyến đường đi mòn tuyệt vời nhất thế giới; Chợ Bắc Hà – một trong 10 chợ hấp dẫn nhất ở Đông Nam Á; Ruộng bậc thang ở Sa Pa – một trong 7 ruộng bậc thang đẹp, kỳ vĩ nhất châu Á và thế giới; Sa Pa - một trong 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất Đông Nam; Sa Pa - một trong 5 điểm đến hấp dẫn nhất của Việt Nam. Phát huy những lợi thế về điều kiện tự nhiên và bản sắc văn hóa riêng có, du lịch Lào Cai đã và đang có những bước phát triển vượt bậc cả về chất và lượng. Năm 2024, tổng lượt khách đến Lào Cai đạt 8 triệu, trong đó có hơn 800 nghìn khách quốc tế; doanh thu từ du lịch đạt gần 27 nghìn tỷ đồng.
Để giúp Lào Cai phát triển du lịch trên cơ sở khai thác hợp lý các giá trị tài nguyên du lịch của địa phương, phát huy được những lợi thế cạch tranh và đáp ứng được nhu cầu đa dạng của khách du lịch, Khung chiến lược phát triển du lịch tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã đưa ra định hướng, tầm nhìn, sứ mệnh của du lịch Lào Cai xác định: “Đến năm 2050 Lào Cai trở thành điểm đến du lịch thiên nhiên, thể thao mạo hiểm “xanh” và “thông minh” hàng đầu Việt Nam và khu vực gắn với bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số vùng núi, nơi du khách sẽ có được những trải nghiệm khác biệt và đích thực vượt cả sự mong đợi với những cảm xúc đặc biệt trên mỗi hành trình”.

Khách quốc tế ấn tượng với những sản phẩm thủ công truyền thống của đồng bào các dân tộc.
Để cụ thể hóa các mục tiêu phát triển của du lịch Lào Cai, Khung chiến lược đã đưa ra 08 chiến lược thành phần trong đó có Chiến lược phát triển sản phẩm - thị trường du lịch và Chiến lược phát triển du lịch Lào Cai theo vùng trọng điểm phát triển du lịch với mục tiêu định hướng và tổ chức phát triển du lịch trên ba vùng trọng điểm phát triển du lịch phù hợp với đặc điểm tài nguyên du lịch gắn với các định hướng lãnh thổ về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, hành lang kinh tế Vân Nam - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; định hướng lãnh thổ về bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, phân vùng địa lý, khí hậu. Xác định các địa bàn trọng điểm du lịch tạo thành các cụm liên kết phát triển mạnh về du lịch. Phát triển một số loại hình du lịch chuyên đề gắn với vùng ưu tiên:
Vùng Tây Bắc: gồm thành phố Lào Cai và thị xã Sa Pa, huyện Bát Xát gắn với các hành lang kinh tế Vân Nam - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và cửa khẩu quốc tế Lào Cai với Trung Quốc (Trung tâm vùng: Thành phố Lào Cai. Đây cũng đồng thời là trung tâm du lịch của tỉnh Lào Cai; Các địa bàn trọng điểm: thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa và phụ cận và thị trấn Bát Xát (tương lai là Y Tý) và phụ cận; Sản phẩm du lịch đặc trưng của vùng là: du lịch nghỉ dưỡng, trải nghiệm thiên nhiên, du lịch thể thao mạo hiểm và du lịch cộng đồng với trọng tâm là tìm hiểu bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số.
Vùng Đông Bắc: gồm các huyện Bắc Hà, Mường Khương và Si Ma Cai (Trung tâm du lịch của vùng là thị trấn Bắc Hà; Các địa bàn trọng điểm du lịch: Bắc Hà và phụ cận; Sản phẩm du lịch đặc thù của vùng: du lịch thể thao mạo hiểm, du lịch văn hóa với trọng tâm là chợ phiên vùng cao; Sản phẩm du lịch chính: du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm cảnh quan, du lịch nông nghiệp).
Vùng đồng bằng phía Nam: gồm các huyện Bảo Yên, Bảo Thắng và Văn Bàn; Trung tâm du lịch của vùng là thị trấn Bảo Hà (huyện Bảo Yên); Các địa bàn trọng điểm du lịch: Bảo Hà và phụ cận; Sản phẩm du lịch đặc thù của vùng: du lịch tâm linh, du lịch nông nghiệp; Sản phẩm du lịch chính: du lịch thể thao, du lịch trải nghiệm cảnh quan, du lịch chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe.

Lào Cai quan tâm phát triển du lịch cộng đồng với trọng tâm là tìm hiểu bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số.
Chiến lược phát triển du lịch Lào Cai theo vùng trọng điểm phát triển du lịch cũng đưa ra định hướng các sản phẩm du lịch mới, các chương trình du lịch nội vùng, liên vùng, liên huyện đối với 03 vùng ưu tiên. Có thể thấy, tỉnh Lào Cai đã xác định phát triển du lịch toàn diện dựa trên tiềm năng thế mạnh của mỗi địa phương.
Để định hướng hoạt động du lịch phát triển đúng lộ trình và phù hợp với quy hoạch tổng thể, ngành Du lịch tỉnh Lào Cai đã phối hợp với các địa phương tiếp tục hoàn thiện và xây dựng các đề án phát triển du lịch như Đề án phát triển du lịch Y Tý đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án “Phát triển huyện Bắc Hà trở thành điểm đến đặc sắc của tỉnh Lào Cai và khu vực Tây Bắc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trở thành khu du lịch Quốc gia”;…
Tin tưởng rằng với nỗ lực của tỉnh, sự quan tâm của các bộ, ngành Trung ương và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc quốc tế, trong giai đoạn tới du lịch Lào Cai sẽ có sự phát triển ấn tượng, bền vững, xứng đáng là một trọng điểm du lịch của khu vực miền núi phía Bắc của Việt Nam./.