Kế thừa, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của đất nước và vùng đất biên cương của Tổ quốc, việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai từ khi thành lập tỉnh, đặc biệt là hơn 30 năm kể từ khi tái lập tỉnh đến nay đã đạt nhiều kết quả hết sức quan trọng; Lào Cai từ một trong những tỉnh nghèo, kém phát triển nhất của cả nước đã vươn lên tốp đầu khu vực Tây Bắc và là tỉnh khá trong các tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc; trong đó, lĩnh vực văn hóa cũng có nhiều bước phát triển mạnh mẽ.

Đẩy gậy - Môn thể thao truyền thống không thể thiếu trong các lễ hội, ngày hội tại Lào Cai.

Việc chăm lo xây dựng con người Lào Cai phát triển toàn diện, mang đậm nét đặc trưng của con người vùng đất biên cương Tổ quốc: “Đoàn kết - Yêu nước - Kỷ cương - Văn minh - Hiếu khách” được các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức đoàn thể khác toàn tỉnh quan tâm thực hiện. Chú trọng xây dựng văn hóa trong chính trị, văn hóa trong kinh tế với kết quả hàng ngàn mô hình mới; tập thể, cá nhân điển hình đã được ghi danh và lan tỏa. Ngành Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và nhiệm vụ xây dựng lối sống, nếp sống văn hóa, xây dựng văn hóa học đường. Công tác chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân, nhất là chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được quan tâm; việc đầu tư cơ sở vật chất khám chữa bệnh từ tỉnh đến cơ sở ngày càng đầy đủ và hiện đại.

Hệ thống di sản văn hóa gồm 02 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh; 41 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh cấp quốc gia; 02 bảo vật quốc gia; 22 di tích danh thắng cấp quốc gia và 34 di tích danh thắng cấp tỉnh tiếp tục được bảo tồn, phát huy giá trị, là niềm tự hào của Nhân dân địa phương và cả nước. 

Công tác xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” có sức lan toả sâu rộng được các cấp, ngành và Nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ, đạt hiệu quả cao. Các sinh hoạt văn hóa cộng đồng ngày càng phát triển; các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, lưu giữ, những thuần phong mỹ tục trong quan hệ ứng xử giữa các cá nhân, gia đình, cộng đồng được phát huy góp phần tạo nên những giá trị văn hóa mới phù hợp với nhu cầu phát triển của xã hội.

Phát triển con người Lào Cai toàn diện, giàu bản sắc văn hóa dân tộc.

Các hoạt động, sự kiện văn hóa, thể thao quy mô cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc ngày càng được đổi mới và nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân, góp phần quảng bá hình ảnh con người Lào Cai. Từng bước tạo dựng, hình thành sản phẩm văn hóa đặc trưng Lào Cai. Thường xuyên quan tâm củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy quản lý văn hóa, tổ chức sự nghiệp văn hóa, thể thao theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch được quan tâm. Thực hiện tốt chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài, ưu đãi, vinh danh đội ngũ trí thức, văn nghệ sỹ, nghệ nhân. Tăng cường công tác thông tin đối ngoại và ngoại giao văn hóa. Nguồn lực đầu tư của tỉnh cho lĩnh vực văn hóa tiếp tục được quan tâm; cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa từng bước được đầu tư hoàn thiện.

Bên cạnh những kết quả to lớn đạt được, việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW và Nghị quyết số 09-NQ/TU trên địa bàn tỉnh Lào Cai vẫn còn những tồn tại, hạn chế: Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” chưa toàn diện, thực chất; tiềm năng văn hóa ở một số địa phương, đơn vị chưa được khai thác, phát huy. Công tác tuyên truyền, vận động xây dựng văn hóa, con người Lào Cai chưa thường xuyên, liên tục; việc đấu tranh chống sự xâm hại của các sản phẩm văn hóa độc hại, gây hủy hoại đạo đức hiệu quả chưa cao. Công tác quản lý văn hóa, nhất là tại các khu, diểm du lịch chưa chặt chẽ, hiệu quả. Môi trường văn hóa, đặc biệt là trên mạng thông tin điện tử tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó kiểm soát và quản lý. Chất lượng các hoạt động văn hóa, dịch vụ văn hóa chưa cao, chưa đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của Nhân dân.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững hướng đến mục tiêu xây dựng Lào Cai trở thành “Cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc" đòi hỏi tiếp tục phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa, sức mạnh con người Lào Cai, xây dựng con người Lào Cai mang đậm nét đặt trưng của vùng đất biên cương của Tổ quốc. Các địa phương, đơn vị cần tập trung thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh. Quan tâm đúng mực văn hóa ứng xử, gắn việc thực hiện các quy định của pháp luật với hương ước, quy ước; giữ gìn thuần phong, mỹ tục, gắn kết tình làng, nghĩa xóm, phát huy truyền thống đoàn kết quý báu theo lời Bác Hồ căn dặn.

Lễ cấp sắc của người Dao đỏ xã Tòng Sành (huyện Bát Xát).    Ảnh TL.

Nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật. Huy động sự tham gia tích cực hơn nữa của đội ngũ văn nghệ sỹ, trí thức trong sáng tạo và quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Đẩy mạnh truyền thông, quảng bá giá trị văn hóa đến với Nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế. Đa dạng hóa các hoạt động văn hóa đối ngoại gắn với việc bảo vệ an ninh văn hóa. Đẩy mạnh giới thiệu, quảng bá vẻ đẹp của đất và người Lào Cai nói riêng, vẻ đẹp của đất nước, con người Việt Nam nói chung ra thế giới. 

Huy động và sử dụng có hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và của toàn xã hội để đầu tư xây dựng và phát triển văn hóa, con người. Tập trung xây dựng, nâng cấp hệ thống thiết chế văn hoá từ tỉnh đến cơ sở theo hướng đồng bộ, phù hợp, phát huy tốt hiệu quả sử dụng.

Huy động nguồn xã hội hóa để phát triển chỉnh trang đô thị, xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu; hỗ trợ xây dựng, duy trì và nhân rộng các câu lạc bộ văn hóa truyền thống. Bổ sung quy hoạch, cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút các doanh nghiệp, doanh nhân đầu tư vào lĩnh vực phát triển đô thị, văn hóa, thể thao, du lịch và vui chơi giải trí quy mô lớn, mang đậm bản sắc văn hóa Lào Cai./.