Nâng tầm giá trị nông sản vùng cao Bắc Hà
Hiện nay trên miền cao nguyên trắng Bắc Hà đã và đang nổi lên một số sản phẩm OCOP và cũng là đặc sản đặc trưng địa phương được thị trường trong nước, nhất là khách du lịch ưa chuộng đánh giá cao như chè shan tuyết cổ thụ, sản phẩm mận tam hoa sấy rẻo, rượu mận tam hoa, cốm… Đây chính là những sản phẩm của những phụ nữ trẻ người dân tộc thiểu số đã chắp cánh thương hiệu nông sản địa phương, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho đồng bào…Chị Sải Thị Bích Huế, chủ nhiệm Hợp tác xã Quang Tôm, thôn Na Pắc Ngam, xã Tà Chải, huyện Bắc Hà, người được ca ngợi đi đầu trong việc xây dựng sản phẩm OCOP, đưa thương hiệu nông sản vùng cao Bắc Hà "bay xa'. Trong năm 2021, chị Huế xây dựng thành công sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao - Mận Tam hoa sấy dẻo. Tiếp đó năm 2022, sản phẩm Trà Shan tuyết cổ thụ Cao nguyên trắng của Hợp tác xã Quang Tôm được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Lào Cai công nhận đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Chị Sải Thị Bích Huế, Giám đốc Hợp tác xã Quang Tôm giới thiệu sản phẩm.
Hợp tác xã Quang Tom với 7 thành viên do chị Huế điều hành chính thức đi vào hoạt động từ cuối năm 2021, chị Huế đã xây dựng thành công sản phẩm OCOP 3 sao Mận Tam hoa sấy dẻo, đưa sản phẩm ra thị trường, được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng. Năm 2022, chị Huế tiếp tục đầu tư nghiên cứu và tìm hiểu kỹ thuật chế biến rượu mận lên men. Các dòng sản phẩm của rượu được sản xuất với quá trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ, hàm lượng và các chỉ tiêu an toàn vệ sinh thực phẩm đạt tiêu chuẩn. Chị Huế khẳng định các dòng sản phẩm của rượu mận tam hoa lên men tự nhiên với giá cả hợp lý sẽ đưa lại cho khách hàng niềm tin, sức khỏe và hạnh phúc. Đầu năm mới 2023 này đã xây dựng sản phẩm OCOP rượu mận tam hoa lên men để tham gia đánh giá, phân hạng ngay trong đợt 1”
Hiện toàn huyện Bắc Hà có 8.527 cây chè Shan tuyết cổ thụ ở các xã Bản Liền, Hoàng Thu Phố, Tả Củ Tỷ...; đã sống qua nhiều thế hệ, giờ đây được đồng bào Mông, Tày, Nùng xã vùng cao Hoàng Thu Phố, Tả Củ Tỷ, Bản Liền bảo vệ, gìn giữ như báu vật khi lá chè bán được giá cao, đem lại nguồn thu nhập ổn định. Đặc biệt, mấy năm gần đây, những vườn, đồi chè Shan tuyết cổ thụ đã trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong hành trình khám phá miền “Cao nguyên trắng” Bắc Hà thơ mộng. Bên cạnh đó toàn huyện còn có hơn 700 ha chè Shan tuyết hữu cơ tập trung chủ yếu ở các xã Bản Liền, Tả Củ Tỷ, Nậm Khánh, Tả Văn Chư, Hoàng Thu Phố...
Chè Shan tuyết cổ thụ Bắc Hà vốn nổi tiếng lâu nay, nhưng nhược điểm lớn nhất là chưa có sản phẩm được chế biến, thương hiệu, tem, nhãn... thị trường tiêu thụ, giá thành thiếu ổn định, hiệu quả kinh tế hạn chế... Với mong muốn giải quyết đầu ra cho ổn định cho sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ, quảng bá đặc sản, thương hiệu, góp phần phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bền vững. Chị Huế, giám đốc Hợp tác xã Quang Tôm cho biết: Hiện nay, Bắc Hà có nguồn nguyên liệu dồi dào, chúng tôi nhận thấy rằng, những cây chè ở đây rất có giá trị mà chưa được khai thác đúng mức. Vì vậy, chúng tôi đã xây dựng sản phẩm OCOP để giúp bảo tồn phát huy giá trị của sản phẩm Chè Shan tuyết, giúp đời sống đồng bào được nâng cao.

Một số sản phẩm của Hợp tác xã Quang Tôm.
Hợp tác xã đã liên kết với các hộ dân có chè Shan tuyết trên địa bàn, nhất là ở vùng chè Shan tuyết cổ thụ xã Tả Củ Tỷ để thu mua chè tươi, rồi hướng dẫn bà con chăm sóc thu hái đúng kỹ thuật. Toàn bộ các khâu từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến của Hợp tác xã đều theo tiêu chuẩn hữu cơ, đảm bảo nguyên tắc “ba không”, gồm: Không có sâu bệnh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân hóa học và không pha tạp. Trong quá trình sản xuất, luôn đặt ra mục tiêu đổi mới tư duy và phương thức sản xuất để cho ra thành phẩm những sản phẩm chè Shan tuyết có chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vì quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường gắn với phát triển du lịch sinh thái. Hợp tác xã hiện đã xây dựng thành công và được công nhận sản phẩm OCOP tiêu chuẩn 3 sao, sản phẩm được thị trường ưa chuộng, nhất là Hồng Trà, Bạch Trà, chè đen được người tiêu dùng Hà Nội, Sài Gòn, thành phố Lào Cai ưa chuộng.
Đầu tháng 9 vừa qua, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức trao giải chung kết Cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp, phát huy tài nguyên bản địa” cấp vùng khu vực miền Bắc năm 2023. Dự án “Phát triển thương hiệu Trà Trên Núi và bảo tồn cây chè cổ thụ Shan tuyết tại huyện Bắc Hà” của Hợp tác xã Quang Tom do chị Sải Thị Bích Huế làm chủ đã lọt vào chung kết vùng và giành giải Khuyến khích.
Với sự cố gắng, nỗ lực, đóng góp đối với Bắc Hà, năm 2022, hợp tác xã Quang Tôm vinh dự được chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai tặng Bằng khen. Đây thực sự là niềm tự hào, khích lệ. Trong thời gian tới, cùng với sự ủng hộ của các cấp uỷ, chính quyền địa phương, hợp tác xã Quang Tôm đẩy mạnh mở rộng vùng nguyên liệu, hướng dẫn cách trồng, chăm sóc, thu hoạch, bao tiêu toàn bộ búp chè tươi cho bà con. Đồng thời, hiện đại hóa trang thiết bị, tích cực quảng bá thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ - sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh vươn ra thị trường trong nước và hướng tới thị trường quốc tế.