Báo chí truyền thông - Động lực xây dựng văn hóa và phát triển con người Lào Cai
Văn hóa luôn giữ một vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách con người và định hình bản sắc dân tộc. Đối với tỉnh Lào Cai, một địa phương vùng cao biên giới giàu truyền thống và đa dạng văn hóa, báo chí và truyền thông đã trở thành công cụ mạnh mẽ, đóng góp vào việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống cũng như thúc đẩy phát triển con người toàn diện.Chương trình văn hoá nghệ thuật đẩy mạnh đưa thông tin về cơ sở. (ảnh minh hoạ)
Báo chí - "Ngọn đuốc" dẫn lối văn hóa và tư tưởng
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi". Lời dạy đó trở thành kim chỉ nam để Lào Cai không ngừng phát triển văn hóa như một nền tảng tinh thần vững chắc, là sức mạnh nội sinh thúc đẩy sự phát triển bền vững. Báo chí và truyền thông tại Lào Cai không chỉ cung cấp thông tin mà còn định hướng tư tưởng, lan tỏa chuẩn mực văn hóa ứng xử trong xã hội. Với mạng lưới thông tin rộng khắp, từ các cơ quan báo chí như Báo Lào Cai, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh đến hệ thống truyền thanh cấp xã, báo chí đã trở thành cầu nối đưa các giá trị văn hóa đến gần hơn với người dân.
Những năm qua, báo chí tại Lào Cai không ngừng đổi mới, tận dụng công nghệ số để lan tỏa thông tin. Điển hình, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, YouTube, TikTok đã được tích cực sử dụng để truyền tải thông điệp văn hóa. Đặc biệt, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đã đưa vào hoạt động các trang fanpage bằng tiếng Mông, tiếng Dao, giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Nhờ đó, nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa truyền thống không ngừng được nâng cao.
Báo chí Lào Cai đã góp phần rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số. Trong 10 năm qua, hơn 2.000 bài viết và chương trình phát thanh, truyền hình chuyên đề về bảo tồn văn hóa đã được sản xuất và phát sóng, trong đó 75% nội dung liên quan đến giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống kết hợp quảng bá du lịch. Các chương trình như "Người tốt, việc tốt", "Nét đẹp cuộc sống" không chỉ cổ vũ lối sống tích cực mà còn lan tỏa hình ảnh những con người tiêu biểu, trở thành hình mẫu trong cộng đồng.
Hàng loạt chiến dịch truyền thông gắn kết văn hóa với phát triển du lịch đã giúp Lào Cai trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Từ 1,5 triệu lượt du khách năm 2015, con số này đã tăng lên 5 triệu lượt vào năm 2023, mang lại nguồn thu trên 12.000 tỷ đồng. Khoảng 50% khách du lịch cho biết họ bị thu hút bởi các chiến dịch quảng bá văn hóa qua báo chí và truyền thông.
Thách thức và cơ hội trong phát triển văn hóa
Dù đạt được nhiều thành tựu, báo chí tại Lào Cai vẫn đối mặt với những thách thức như: hạ tầng truyền thông chưa hoàn thiện tại vùng sâu, vùng xa; rào cản ngôn ngữ khiến thông điệp truyền thông khó tiếp cận đến 40% người dân tộc thiểu số; nội dung các chương trình bằng tiếng dân tộc thiểu số còn hạn chế, chỉ chiếm khoảng 20% tổng số chương trình phát sóng. Những thách thức này đòi hỏi báo chí cần có sự đầu tư bài bản hơn về nhân lực, tài chính và công nghệ.
Để tiếp tục phát huy vai trò của báo chí trong xây dựng và phát triển văn hóa con người tại Lào Cai, một số giải pháp cần được triển khai. Cụ thể: Tăng cường ứng dụng công nghệ số, đẩy mạnh sử dụng mạng xã hội, phát triển các ứng dụng truyền thông hiện đại để lan tỏa các giá trị văn hóa đến mọi tầng lớp nhân dân; Nâng cao chất lượng nội dung, xây dựng các chuyên mục chuyên sâu về văn hóa, văn học, nghệ thuật trên các phương tiện báo chí, bảo đảm tính hấp dẫn và gần gũi với công chúng; phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đào tạo các nhà báo chuyên sâu về lĩnh vực văn hóa, giúp họ không chỉ làm báo mà còn trở thành những "đại sứ" văn hóa; đầu tư hạ tầng truyền thông, mở rộng hệ thống internet và truyền thanh đến các khu vực khó khăn, phát triển nội dung bằng nhiều ngôn ngữ dân tộc thiểu số để đảm bảo sự tiếp cận đồng đều; tăng cường hợp tác, liên kết giữa các cơ quan báo chí, doanh nghiệp và cộng đồng để xây dựng các chiến dịch truyền thông hiệu quả, quảng bá hình ảnh Lào Cai trên trường quốc tế.
Báo chí và truyền thông tại Lào Cai đã, đang và sẽ tiếp tục giữ vai trò then chốt trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người. Thông qua các nỗ lực không ngừng nghỉ, báo chí đã góp phần đưa Lào Cai không chỉ trở thành một tỉnh phát triển về kinh tế mà còn là biểu tượng văn hóa đặc sắc nơi biên cương Tổ quốc. Tương lai của Lào Cai không chỉ phụ thuộc vào những quyết sách kinh tế mà còn ở việc báo chí có thể làm sống động những giá trị văn hóa để lan tỏa đến mọi miền đất nước và thế giới./.