Sau hơn 30 năm tái lập, Lào Cai đã vươn mình từ một tỉnh nghèo nhất cả nước trở thành tỉnh đứng tốp đầu trong 14 tỉnh Trung du và Miền núi phía Bắc. Bức tranh kinh tế thể hiện sự bứt tốc mạnh mẽ so với ngày đầu tái lập tỉnh, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, liên tục, bình quân giai đoạn 1991-2023 đạt gần 10%/năm; tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn năm 2024 đạt gần 13.000 tỷ đồng (gấp 145 lần so với năm 1991), GRDP bình quân đầu người đạt gần 100 triệu đồng (gấp 122 lần so với năm 1991), cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Văn hóa - xã hội phát triển toàn diện và có bước đi vững chắc. Giáo dục, y tế đều có bước phát triển vượt bậc; số hộ nghèo giảm từ 54,8% (1991) xuống còn 14,94% (2021 theo tiêu chí cũ); khách du lịch đến Lào Cai đạt 7,5 triệu lượt người (2023), đời sống mọi mặt của nhân dân ngày càng được nâng lên, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại đều đạt được những kết quả toàn diện. Tuyến biên giới giữa tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam đã được đánh giá “Thực sự là biên giới điển hình, có thể nhân rộng trên toàn tuyến biên giới Việt - Trung” vừa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, vừa khẳng định được vai trò “phên dậu” của Tổ quốc.

Lào Cai có nhiều tiềm năng, cơ hội phát triển, có thể phát triển thành trung tâm vùng Trung du, Miền núi phía Bắc.  Ảnh TL

Nhận thức rõ về thế mạnh, cũng như những điểm còn hạn chế, tỉnh Lào Cai xác định rất rõ quan điểm, định hướng, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể cần hướng tới để triển khai xây dựng tỉnh Lào Cai thực sự trở thành trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam (Trung Quốc) theo tinh thần của Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cụ thể như sau:

Điều chỉnh hợp lý chiến lược các ngành, lĩnh vực kinh tế; ưu tiên nguồn lực cho phát triển xanh gắn với Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Vì vậy, để phát triển “Vùng Trung du và miền núi Bắc bộ là vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện”, tỉnh Lào Cai xác định phải điều chỉnh hợp lý chiến lược phát triển từng ngành kinh tế với mục tiêu xuyên suốt “Giữ rừng, giữ nước, giữ môi trường, giữ nhân dân, giữ biên giới” để vừa ổn định nguồn sinh kế cho đồng bào, vừa góp phần phát triển bền vững cho cả vùng.

Khu Kinh tế cửa khẩu tỉnh Lào Cai được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại.

Xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai thành Khu kinh tế qua biên giới, một trong những trung tâm Logistc quan trọng của cả nước. Ưu tiên xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu có mạng lưới hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đa lĩnh vực; có năng lực tập trung, điều phối hàng hoá; cung cấp dịch vụ logistic chi phí thấp trong đó “Cao tốc Hà Nội - Lào Cai là trục kết nối, Cảng hàng không Sa Pa là lực đẩy phát triển” để trở thành trung tâm giao thương của các nước ASEAN với thị trường Tây Nam - Trung Quốc. Dự kiến đến năm 2030, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (bao gồm cả chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất, quá cảnh...) đạt 50 tỷ Đô la. Mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng dịch vụ logistics và vận tải để khai thác hiệu quả các giá trị vị trí địa chiến lược của tỉnh, phát triển Lào cai trở thành trung tâm dịch vụ logistics và vận tải của Vùng trung du miền núi phía Bắc và cả nước.

Xây dựng Lào Cai trở thành hạt nhân du lịch của vùng, điểm đến tầm cỡ quốc tế với trụ cột là Khu du lịch quốc gia Sa Pa. Cùng với việc khai thác hiệu quả Cảng hàng không Sa Pa, Lào Cai trở thành cầu nối du lịch quan trọng; thực hiện liên kết, điều tiết khách quốc tế đến vùng và cả nước; bảo đảm đủ năng lực đón 15 triệu du khách vào năm 2030.

Phát triển công nghiệp theo hướng gia công, chế biến sâu; tiếp tục giữ vai trò quan trọng cho chuỗi sản xuất công nghiệp của cả nước. Điều chỉnh hợp lý chiến lược phát triển công nghiệp; gắn khai thác với chế biến sâu các loại khoáng sản (sắt, đồng, apatít…); ưu tiên công nghiệp gia công chế tạo sản phẩm công nghệ, giá trị cao; Nghiên cứu khai thác, chế biến đất hiếm cung cấp cho các ngành sản xuất công nghệ cao. Phấn đấu giá trị sản xuất công nghiệp đến năm 2030 vượt mức 100.000 tỷ đồng.

Xây dựng Lào Cai hướng tới thành trung tâm dịch vụ và tài chính của khu vực và quốc tế trong tương lai. Với định hướng xây dựng trung tâm logistic hiện đại, trở thành hạt nhân du lịch vùng và sự điều chỉnh chiến lược sản xuất công nghiệp, Lào Cai sẽ là điểm đến của các tổ chức tài chính trong nước, các quỹ đầu tư và các tập đoàn tài chính nước ngoài. Đây là cơ hội thuận lợi để thúc đẩy hình thành một trung tâm Tài chính - Ngân hàng gắn với hạ tầng công nghệ và chuyển đổi số hiện đại. 

Khai thác thế mạnh về kinh tế cửa khẩu.

Phát triển kết cấu hạ tầng, đột phá là hạ tầng giao thông kết nối và hạ tầng số. Tập trung nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại tạo nên mạng lưới liên hoàn, liên kết giữa các tỉnh trong vùng, giữa vùng với cả nước và Quốc tế. Chủ động tham gia xu hướng phát triển kinh tế số theo Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị.

Chuyển hóa thách thức về quy mô dân số nhỏ thành nhiệm vụ xây dựng Lào Cai trở thành trung tâm thu hút lao động của vùng. Đến năm 2030, Lào Cai sẽ cần thêm khoảng 300.000-500.000 lao động cho nhu cầu phát triển công nghiệp, logistic và thương mại - du lịch. Đây chính là cơ hội để Lào Cai thu hút, giải quyết việc làm cho các tỉnh trong vùng, đặc biệt là các tỉnh biên giới phía Bắc.

Tiếp tục củng cố hoạt động đối ngoại, góp phần phát triển kinh tế gắn với vai trò “phên dậu”' quốc gia. Đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, xây dựng Lào Cai trở thành địa bàn quan trọng về hợp tác và giao lưu kinh tế quốc tế của vùng và cả nước. Chú trọng củng cố và phát triển hợp tác hữu nghị với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc trên các lĩnh vực; hợp tác để khai thác hiệu quả thế mạnh về kinh tế cửa khẩu; thúc đẩy mở rộng quan hệ giao lưu, hợp tác với các tỉnh vùng Tây Nam, Trung Quốc; giải quyết những vấn đề phát sinh liên quan đến công tác quản lý biên giới, lãnh thổ, cùng nhau xây dựng biên giới hoà bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển.

Chủ động đề xuất tổ chức các hoạt động tổ chức kết nối giao lưu kinh tế, đối ngoại, hợp tác quốc tế sáng tạo, năng động, linh hoạt, hiệu quả trong quan hệ giữa giữa các địa phương trong vùng trung du miền núi phía Bắc và cả nước với tỉnh Vân Nam và vùng Tây Nam (Trung Quốc), giao thương kinh tế giữa ASEAN qua Lào Cai ra biển Ấn Độ Dương.

Chú trọng củng cố và phát triển hợp tác hữu nghị để khai thác thế mạnh về kinh tế cửa khẩu với các tỉnh vùng Tây Nam, Trung Quốc. Xây dựng Lào Cai là trung tâm kinh tế lớn, hạt nhân của tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh với các nước, các tổ chức quốc tế, các đại sứ quán, nhất là đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế đã và đang là đối tác đầu tư quan trọng của tỉnh./.